ΕΡΩΤΗΜΑ
Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 1 της από 11.3.2020 Π.Ν.Π. χορηγήθηκε έκπτωση 25% επί του συνολικού ποσού της οφειλής Φ.Π.Α. που εξοφλήθηκε ολοσχερώς μέχρι 30/4/2020.
Επίσης, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 2 της από 11.3.2020 Π.Ν.Π. χορηγήθηκε έκπτωση 25% επί των δόσεων των βεβαιωμένων στη Φορολογική Διοίκηση οφειλών που καταβλήθηκαν εμπρόθεσμα.
– Ποιος είναι ο λογιστικός χειρισμός του ποσού της έκπτωσης αυτής στο λογιστικό πλαίσιο των ΕΛΠ;
– Ποια είναι η φορολογική μεταχείριση του στη φορολογία εισοδήματος;
ΓΝΩΜΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Η Γνώμη της Φορολογικής Επιτροπής σχετικά με τα παραπάνω ερωτήματα είναι η εξής:
– Στην Ε.2207/2020 με θέμα «Φορολογική μεταχείριση έκτακτου εσόδου λόγω έκπτωσης σε ποσοστό 25% επί του ΦΠΑ και των ρυθμισμένων οφειλών, με βάση τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 της από 11.03.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου» αναφέρονται τα εξής:
«Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 1 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, που κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4682/2020 και οι οποίες τροποποιήθηκαν με το άρθρο τρίτο της από 13.4.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4690/2020 ορίζεται ότι σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19, όπως προσδιορίζονται με τις αποφάσεις της παρ. 2 του άρθρου 1 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, εφόσον εξοφλήσουν ολοσχερώς μέχρι και τις 30 Απριλίου 2020 το συνολικό ποσό της οφειλής που αντιστοιχεί στην απόδοση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) που προκύπτει από τις δηλώσεις α’ τριμήνου του 2020 για τους υπόχρεους σε τήρηση απλογραφικών βιβλίων και του τρίτου μήνα του 2020 για τους υπόχρεους σε τήρηση διπλογραφικών βιβλίων, παρέχεται το ευεργέτημα του συμψηφισμού ποσού ίσου με το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) επί της καταβληθείσας οφειλής, με άλλες οφειλές ή δόσεις ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής στη Φορολογική Διοίκηση, οι οποίες έχουν καταληκτικές ημερομηνίες καταβολής μετά και την 1 η Μαΐου 2020.
2. Στην αιτιολογική έκθεση του ν. 4690/2020 αναφέρεται ότι με τις ως άνω διατάξεις επιδιώκεται η αντιμετώπιση των αρνητικών οικονομικών συνεπειών που συνεπάγεται η εμφάνιση και διάδοση του κορωνοϊού COVID-19, με την παροχή διευκόλυνσης στις πληγείσες επιχειρήσεις και κινήτρου για την ταχεία αποπληρωμή των οφειλών Φ.Π.Α. από τις δηλώσεις α’ τριμήνου του 2020 για τους υπόχρεους σε τήρηση απλογραφικών βιβλίων και του τρίτου τριμήνου του 2020 για τους υπόχρεους σε τήρηση διπλογραφικών βιβλίων. Ειδικότερα, παρέχεται στις ανωτέρω επιχειρήσεις το ευεργέτημα του συμψηφισμού ποσού ίσου με το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) επί της καταβληθείσας οφειλής, με άλλες οφειλές ή δόσεις ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής στη Φορολογική Διοίκηση, οι οποίες έχουν καταληκτικές ημερομηνίες καταβολής μετά και την 1η Μαΐου 2020, εφόσον εξοφλήσουν ολοσχερώς μέχρι και τις 30 Απριλίου 2020 το συνολικό ποσό της οφειλής που αντιστοιχεί στην απόδοση του Φ.Π.Α.. Παράλληλα, επιδιώκεται η αύξηση των εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισμού για τον μήνα Απρίλιο 2020 λόγω της καταβολής των οφειλών από δηλώσεις Φόρου Προστιθέμενης Αξίας.
3. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 2 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, που κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4682/2020 και οι οποίες τροποποιήθηκαν με την παρ.1 του άρθρου 3 του ν. 4690/2020 και το άρθρο 36 του ν. 4701/2020, ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19, καθώς και σε μισθωτούς των επιχειρήσεων αυτών, καθώς και σε φυσικά πρόσωπα που εκμισθώνουν ακίνητα σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19, εκπίπτει ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) των δόσεων των βεβαιωμένων στη Φορολογική Διοίκηση οφειλών τους με ημερομηνία καταβολής από τις 30 Μαρτίου 2020 έως και τις 30 Απριλίου 2020, εφόσον αυτές καταβάλλονται εμπρόθεσμα. Σε περίπτωση οφειλών που τελούν σε καθεστώς ρύθμισης/ διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής, εκπίπτει ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του ποσού της δόσης της ρύθμισης. Από το ευεργέτημα του προηγούμενου εδαφίου εξαιρούνται οι οφειλές από Φ. Π. Α. και παρακρατούμενους φόρους που δεν έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης/διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής, καθώς και οφειλές που προέρχονται από ανάκτηση κρατικών ενισχύσεων και χρέη υπέρ αλλοδαπού Δημοσίου. Η έκπτωση ποσοστού είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) επεκτείνεται και σε εμπροθέσμως καταβαλλόμενες δόσεις βεβαιωμένων οφειλών και δόσεις ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής με ημερομηνία καταβολής εντός των μηνών Μαΐου και Ιουνίου 2020 για επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα, για τα οποία η προθεσμία καταβολής των εν λόγω οφειλών τους παρατείνεται με τις αποφάσεις της παρ. 2 του άρθρου 2 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, με την επιφύλαξη των εξαιρέσεων του προηγουμένου εδαφίου.
Η έκπτωση ποσοστού είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του τέταρτου εδαφίου ισχύει και για οφειλές που καταβλήθηκαν από τις 11 Μαρτίου 2020 έως και τις 29 Μαρτίου 2020 και διενεργείται μέσω συμψηφισμού ποσού ίσου με το ποσό της έκπτωσης με άλλες βεβαιωμένες οφειλές, ή δόσεις ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής στη Φορολογική Διοίκηση, οι οποίες έχουν καταληκτικές ημερομηνίες καταβολής μετά από την 1η Ιουνίου 2020.
4. Στην αιτιολογική έκθεση του ν. 4690/2020 αναφέρεται ότι με τις ως άνω διατάξεις επιχειρείται η περαιτέρω στήριξη τόσο των επιχειρήσεων όσο και των φυσικών προσώπων που πλήττονται από τη διασπορά του κορωνοϊού COVID-19. Ειδικότερα επεκτείνεται το ευεργέτημα της έκπτωσης ποσοστού είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) και σε εμπροθέσμως καταβαλλόμενες δόσεις βεβαιωμένων οφειλών και δόσεις ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής με ημερομηνία καταβολής εντός του μηνός Μαΐου 2020 για επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα, για τα οποία οι προθεσμίες καταβολής των βεβαιωμένων στη Φορολογική Διοίκηση οφειλών που λήγουν ή έληξαν από 1η Μαΐου 2020 έως και 31 Μαΐου 2020 παρατείνονται με τις αποφάσεις της παρ.2 του άρθρου 2 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου. Από το ευεργέτημα, εξαιρούνται οι οφειλές από Φ.Π.Α. και παρακρατούμενους φόρους που δεν έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης/ διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής, καθώς και οφειλές που προέρχονται από ανάκτηση κρατικών ενισχύσεων και χρέη υπέρ αλλοδαπού Δημοσίου.
5. Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013 ορίζεται ότι όλα τα έσοδα που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που αναφέρονται στις περιπτώσεις του άρθρου 45 θεωρούνται έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Περαιτέρω, με τις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της παρ.1 του άρθρου 47 του ίδιου ως άνω νόμου ορίζεται ότι σε περίπτωση κεφαλαιοποίησης ή διανομής κερδών για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων, το ποσό που διανέμεται ή κεφαλαιοποιείται φορολογείται σε κάθε περίπτωση ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από την ύπαρξη φορολογικών ζημιών.
6. Το Συμβούλιο Λογιστικής Τυποποίησης με την αριθ. πρωτ. 834 ΕΞ 23.06.2020 γνωμοδότησή του, αναφορικά με τον λογιστικό χειρισμό της έκπτωσης σε ποσοστό 25% των ρυθμισμένων οφειλών, στο πλαίσιο των φορολογικών ελαφρύνσεων λόγω COVID-19, γνωμοδότησε ότι η εν λόγω έκπτωση θα πρέπει να καταχωρίζεται ως κρατική ενίσχυση (ευεργέτημα). Το έσοδο αυτό θα μπορούσε να καταχωρισθεί ως έκτακτο έσοδο στον λογαριασμό 81.01 για τις επιχειρήσεις που ακολουθούν το σχέδιο λογαριασμών του Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου ή στον λογαριασμό 79 «Ασυνήθη έσοδα και κέρδη» του Σχεδίου Λογαριασμών του ν. 4308/2014.
7. Από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω και δεδομένου ότι η ως άνω έκπτωση (έκτακτο έσοδο) με βάση τα αναφερόμενα στις σχετικές αιτιολογικές εκθέσεις χορηγήθηκε με τη μορφή ευεργετήματος στο πλαίσιο αντιμετώπισης των αρνητικών οικονομικών συνεπειών που συνεπάγεται η εμφάνιση και διάδοση του κορωνοϊού COVID-19, δεν έχει τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, συνάγεται ότι δεν αποτελεί φορολογητέο εισόδημα για τις επιχειρήσεις (νομικά πρόσωπα / νομικές οντότητες ή φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα) που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19. Περαιτέρω, με την παρούσα διευκρινίζεται ότι για το υπόψη έκτακτο έσοδο, σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής του, δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013, δεδομένου ότι δεν εμπίπτει στην έννοια του εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Ως προς τα φυσικά πρόσωπα που δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, οποιοδήποτε όφελος αποκομίζουν από τη μείωση φορολογικής τους υποχρέωσης προς τη Φορολογική Διοίκηση, δεν συγκεντρώνει τα εννοιολογικά στοιχεία του εισοδήματος από καμία κατηγορία και συνεπώς δεν αναγράφεται στη φορολογική τους δήλωση. Τέλος, σας γνωρίζουμε ότι ειδικά για το φορολογικό έτος 2019 για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες των οποίων το φορολογικό έτος 2019 δεν ταυτίζεται με το αντίστοιχο ημερολογιακό, ήτοι λήγει σε ημερομηνία μετά την 31/12/2019, το ποσό αυτό καταχωρείται, κατ’ εξαίρεση, στον κωδικό 458 «Υπεραξία από αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου». Επισημαίνεται ότι για τα παραπάνω νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες τα οποία έχουν ήδη υποβάλει τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν τροποποιητική δήλωση μέσω TAXISnet χωρίς την επιβολή των κυρώσεων του άρθρου 54 του ν. 4174/2013 έως 26.02.2021.»
– Στην απόφαση του ΣΛΟΤ 834/2020 και θέμα: «Λογιστικός χειρισμός φορολογικών ελαφρύνσεων covid 19, μελλοντικής έκπτωσης 25% ρυθμισμένων οφειλών» αναφέρονται τα εξής:
«ΕΡΩΤΗΜΑ
Θα παρακαλούσα για διευκρινίσεις αναφορικά με τις φορολογικές ελαφρύνσεις (έκπτωση 25% επί των ρυθμισμένων οφειλών και μελλοντική έκπτωση 25% επί του ΦΠΑ Μαρτίου) εξαιτίας των μέτρων στήριξης των πληγεισών επιχειρήσεων.
Ποια είναι ο ορθή λογιστική απεικόνιση των παραπάνω ελαφρύνσεων;
Καταχώριση στον 81.01 και φορολόγησή τους;
Μεταφορά στην καθαρή θέση;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Στο άρθρο τρίτο [«Ευεργέτημα συμψηφισμού με άλλες οφειλές κατά 25% σε περίπτωση ολοσχερούς εξόφλησης οφειλών ΦΠΑ»] του ν. 4690/2020, στο τέλος της παραγράφου 1 του άρθρου 1 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 55), όπως αυτή κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4682/2020 (Α΄ 76), αναφέρεται ότι:
«Στις επιχειρήσεις του προηγούμενου εδαφίου, όπως προσδιορίζονται με τις αποφάσεις της παρ. 2, εφόσον εξοφλήσουν ολοσχερώς μέχρι και τις 30 Απριλίου 2020 το συνολικό ποσό της οφειλής που αντιστοιχεί στην απόδοση του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) που προκύπτει από τις δηλώσεις α΄ τριμήνου του 2020 για τους υπόχρεους σε τήρηση απλογραφικών βιβλίων και του τρίτου μήνα του 2020 για τους υπόχρεους σε τήρηση διπλογραφικών βιβλίων, παρέχεται το ευεργέτημα του συμψηφισμού ποσού ίσου με το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) επί της καταβληθείσας οφειλής, με άλλες οφειλές ή δόσεις ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής κατα-βολής στη Φορολογική Διοίκηση, οι οποίες έχουν καταληκτικές ημερομηνίες καταβολής μετά και την 1η Μαΐου 2020. Για τους υπόχρεους σε τήρηση διπλογραφικών βιβλίων, προϋπόθεση εφαρμογής του προηγούμενου εδαφίου είναι η εξόφληση του ΦΠΑ της περιόδου Φεβρουαρίου 2020, με εξαίρεση τις υπόχρεες επιχειρήσεις που τελούσαν σε αναστολή στις 26 Μαρτίου 2020. Εφόσον υποβληθεί τροποποιητική δήλωση για τις ως άνω περιόδους, με την οποία μειώνεται το αρχικό χρεωστικό ποσό της δήλωσης, το ποσό του συμψηφισμού μειώνεται αναλόγως».
Σύμφωνα με τους ορισμούς του Παραρτήματος Α του ν. 4308/2014: «Επιχορηγήσεις, κρατικές: Ενίσχυση από το κράτος με τη μορφή μεταφοράς πόρων σε μια οντότητα, σε ανταπόδοση για παρελθούσα ή μελλοντική συμμόρφωση με συγκεκριμένες συνθήκες που σχετίζονται με τις λειτουργικές της δραστηριότητες. Δεν περιλαμβάνονται στις κρατικές επιχορηγήσεις εκείνες οι μορφές κρατικής ενίσχυσης στις οποίες δεν μπορεί εύλογα να αποδοθεί μια αξία καθώς και συναλλαγές με το κράτος, οι οποίες δεν μπορούν να διακριθούν από τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της οντότητας».
Ωστόσο, η έκπτωση αυτή του 25%, επί μελλοντικών ρυθμισμένων οφειλών, δεν χορηγείται στους παραπάνω δικαιούχους έναντι κάποιας παρελθούσας ή αναμενόμενης ανταπόδοσης (π.χ. αγορά επενδυτικών αγαθών, πραγματοποίηση παραγωγικών δαπανών κ.λπ.), αλλά έχει ως αποκλειστικό σκοπό την ταμειακή ενίσχυση και την οικονομική στήριξη των οντοτήτων που επλήγησαν από τον Covid – 19.
Για τις ενισχύσεις της μορφής αυτής, στην παράγραφο 21 του ΔΛΠ 20 αναφέρεται ότι: «Σε ορισμένες περιπτώσεις, η παροχή κρατικής επιχορήγησης μπορεί να δίδεται ως άμεση οικονομική ενίσχυση της οικονομικής οντότητας και όχι ως κίνητρο για την ανάληψη συγκεκριμένης δαπάνης. Τέτοιες επιχορηγήσεις μπορεί να περιορίζονται σε μια συγκεκριμένη οικονομική οντότητα και να μην είναι διαθέσιμες σε μία ολόκληρη κατηγορία δικαιούχων. Οι περιπτώσεις αυτές μπορεί να απαιτούν την αναγνώριση της επιχορήγησης στα αποτελέσματα κατά την περίοδο στην οποία η οικονομική οντότητα δικαιούται να την εισπράξει μαζί με γνωστοποίηση που να διασφαλίζει την πλήρη κατανόηση των επιδράσεών της».
Επομένως, η έκπτωση του 25% θα πρέπει να καταχωρίζεται ως κρατική ενίσχυση (ευεργέτημα). Το έσοδο αυτό θα μπορούσε να καταχωρισθεί ως έκτακτο έσοδο στον λογαριασμό 81.01 για τις επιχειρήσεις που ακολουθούν το σχέδιο λογαριασμών του Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου ή στον λογαριασμό 79 «Ασυνήθη έσοδα και κέρδη» του Σχεδίου Λογαριασμών του ν. 4308/2014.»
Από τον συνδυασμό όλων των ανωτέρω προκύπτουν τα εξής:
– Στα λογιστικά βιβλία, η έκπτωση 25% επί του ΦΠΑ και των ρυθμισμένων οφειλών, με βάση τις διατάξεις των άρθρων 1 και 2 της από 11.03.2020 Π.Ν.Π., καταχωρείται ως έκτακτο έσοδο στον λογαριασμό 81.01 για τις επιχειρήσεις που ακολουθούν το σχέδιο λογαριασμών του Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου ή στον λογαριασμό 79 «Ασυνήθη έσοδα και κέρδη» του Σχεδίου Λογαριασμών του ν. 4308/2014.
– Στην φορολογία εισοδήματος η έκπτωση αυτή, ως έκτακτο έσοδο που χορηγήθηκε με τη μορφή ευεργετήματος στο πλαίσιο αντιμετώπισης των αρνητικών οικονομικών συνεπειών του κορωνοϊού COVID-19, δεν αποτελεί φορολογητέο εισόδημα για τις επιχειρήσεις.
– Σε περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησής του, δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013 δηλαδή δεν θα υπαχθεί σε εταιρικό φόρο εισοδήματος. Διευκρινίζεται ότι κατά τη διανομή ή κεφαλαιοποίηση του εν λόγω έκτακτου εσόδου παρακρατείται φόρος μερισμάτων, με βάση τις διατάξεις των άρθρων 62 και 64 του ν. 4172/2013 δεδομένου ότι η σχετική απαλλακτική διάταξη αναφέρεται περιοριστικά στις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 47, δηλαδή στην απαλλαγή του νομικού προσώπου από τον εταιρικό φόρο και όχι στην απαλλαγή από τον φόρο μερίσματος των μετόχων κ.λπ. στους οποίους διανέμονται τα σχετικά ποσά.
– Ως προς τον τρόπο καταχώρησης στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ν), ειδικά για το φορολογικό έτος 2019 για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες των οποίων το φορολογικό έτος 2019 δεν ταυτίζεται με το αντίστοιχο ημερολογιακό, ήτοι λήγει σε ημερομηνία μετά την 31/12/2019, το ποσό αυτό καταχωρείται, κατ’ εξαίρεση, στον κωδικό 458 «Υπεραξία από αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου».
– Ο κωδικός καταχώρησης του ποσού αυτού στη δήλωση εισοδήματος του φορολογικού έτους 2020 θα οριστεί από την Α.Α.Δ.Ε. και από τις οδηγίες που θα ακολουθήσουν για τη συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης.
Νομοθεσία – Νομολογία
Ε.2207/2020
ΣΛΟΤ 834/2020
Πηγή: taxheaven
