ΕΡΩΤΗΜΑ
Στα ίδια κεφάλαια της Εταιρείας Α την 31.12.2020 περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων κονδυλίων και τα παρακάτω:
Μετοχικό Κεφάλαιο ποσού ευρώ 6.700.000, διαφορά από την έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο ποσού ευρώ 2.300.000, τακτικό αποθεματικό ποσού ευρώ 350.000 και αποτελέσματα εις νέο (ζημίες) ποσού ευρώ (8.000.000).
Οι φορολογικές ζημίες κατά την 31/12/2020 ανέρχονται σε ποσό ευρώ 1.000.000.
Από την Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της εταιρείας αποφασίστηκε η μείωση του μετοχικού κεφαλαίου κατά ποσό ευρώ 1.800.000 με συμψηφισμό ζημιών.
Ερωτάται:
1) Για τη μείωση του μετοχικού κεφαλαίου κατά ποσό ευρώ 1.800.000 με συμψηφισμό ζημιών υπάρχει υποχρέωση να συμψηφιστούν οι ζημίες πρώτα με το τακτικό αποθεματικό ή με το λογαριασμό υπέρ το άρτιο;
2) Πως θα γίνει ο επιμερισμός των προς συμψηφισμό ζημιών σε λογιστική και φορολογική βάση;
Το μέρος του υπολοίπου ζημιών εις νέο που αναγνωρίζεται φορολογικά, εξακολουθεί να μεταφέρεται προς συμψηφισμό με τα φορολογητέα κέρδη των επόμενων φορολογικών ετών ή υπάρχει απώλεια του δικαιώματος συμψηφισμού του, μετά τη μείωση του μετοχικού κεφαλαίου με συμψηφισμό ζημιών;
ΓΝΩΜΗ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ
Η γνώμη του Τεχνικού Γραφείου επί των ανωτέρω ερωτημάτων είναι η εξής:
Σχετικά με το πρώτο ερώτημα:
Η διαδικασία και οι προϋποθέσεις της μείωσης κεφαλαίου ανώνυμης εταιρείας ορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 29-31 του Ν. 4548/2018.
Όσον αφορά τη μείωση του μετοχικού κεφαλαίου με συμψηφισμό ζημιών, ειδική αναφορά γίνεται στην παρ. 2 του άρθρου 31 του ίδιου νόμου, στην οποία ορίζεται ότι:
«2. Επιτρέπεται η μείωση κεφαλαίου με σκοπό το σχηματισμό ειδικού αποθεματικού. Οι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 30 δεν εφαρμόζονται, εφόσον το ύψος του ειδικού αυτού αποθεματικού δεν υπερβαίνει το δέκα τοις εκατό (10%) του κεφαλαίου, όπως αυτό διαμορφώνεται μετά την μείωση. Το ανωτέρω ειδικό αποθεματικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο προς το σκοπό εκ νέου κεφαλαιοποίησής του ή του συμψηφισμού του προς απόσβεση ζημιών της εταιρείας.».
Επιπλέον, στην παράγραφο 3 του άρθρου 35 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι:
«3. Η διαφορά που προκύπτει από την έκδοση μετοχών σε τιμή ανώτερη του αρτίου δεν μπορεί να διατεθεί για πληρωμή μερισμάτων ή ποσοστών, μπορεί όμως: (α) να κεφαλαιοποιηθεί ή (β) να συμφηφισθεί προς απόσβεση ζημιών της εταιρίας, εκτός αν υπάρχουν αποθεματικά ή άλλα κονδύλια, τα οποία κατά τον νόμο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον συμψηφισμό των ζημιών αυτών.».
Τέλος, στο άρθρο 158 του ν. 4548/2018 νόμου ορίζεται ότι:
«Κάθε έτος αφαιρείται το ένα εικοστό (1/20) τουλάχιστον των καθαρών κερδών για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού. Η αφαίρεση για σχηματισμό αποθεματικού παύει να είναι υποχρεωτική, μόλις τούτο φθάσει το ένα τρίτο (1/3) τουλάχιστον του κεφαλαίου. Το τακτικό αποθεματικό χρησιμοποιείται αποκλειστικά πριν από κάθε διανομή μερίσματος προς εξίσωση του τυχόν χρεωστικού υπολοίπου της κατάστασης αποτελεσμάτων.».
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η εταιρεία έχει τη δυνατότητα να προβεί σε συμψηφισμό του υπολοίπου εις νέο με το μετοχικό κεφάλαιο ή με το λογαριασμό υπέρ το άρτιο, υπό την προϋπόθεση να μην υπάρχουν αποθεματικά ή άλλα κονδύλια, τα οποία κατά τον νόμο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό, και σε καμία περίπτωση με το τακτικό αποθεματικό. Το τακτικό αποθεματικό χρησιμοποιείται αποκλειστικά πριν από κάθε διανομή μερίσματος προς εξίσωση του τυχόν χρεωστικού υπολοίπου της κατάστασης αποτελεσμάτων, και σε καμία περίπτωση δεν χρησιμοποιείται γενικά για το συμψηφισμό του υπολοίπου ζημιών εις νέο.
Τόσο στα άρθρα 29 έως 31 του ν. 4548/2018 όσο και στα λοιπά άρθρα του ίδιου νόμου δεν υπάρχουν διατάξεις που να παραπέμπουν σε προτεραιότητα συμψηφισμού των ζημιών και συνεπώς η εταιρεία έχει τη δυνατότητα να επιλέξει εάν θα συμψηφίσει τις ζημίες με το μετοχικό της κεφάλαιο ή με το λογαριασμό υπέρ το άρτιο.
Επίσης, δεν υπάρχει κάποιος περιοριστικός όρος στην μείωση του μετοχικού κεφαλαίου με σκοπό τον συμψηφισμό ζημιών, πέραν της διατήρησης του ελάχιστου ορίου των ευρώ 25.000 που ορίζεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 15.
Σχετικά με το δεύτερο ερώτημα:
Για την μεταφορά των φορολογικών ζημιών σύμφωνα με το άρθρο 27 του Ν. 4172/2013, στην ΠΟΛ.1088/2016 αναφέρονται τα εξής:
«Ελλείψει ρητής διάταξης που ορίζει κάτι διαφορετικό, σε περίπτωση επιχείρησης με λογιστικές ζημίες στα βιβλία της η οποία επιθυμεί να μειώσει το μετοχικό/εταιρικό της κεφάλαιο με συμψηφισμό των ζημιών αυτών, οι υπόψη ζημίες κατά το μέρος που αναγνωρίζονται φορολογικά εξακολουθούν για φορολογικούς σκοπούς να μεταφέρονται προς συμψηφισμό με τα κέρδη των επόμενων φορολογικών ετών (σχετ. οι υπ’ αριθ. ΣτΕ 3733/2008, ΣτΕ 2614/2008 και ΣτΕ 2523/1991 αποφάσεις του Σ.τ.Ε.).».
Η εγγραφή του συμψηφισμού των ζημιών γίνεται στα τηρούμενα λογιστικά αρχεία (λογιστική βάση) και συνεπώς οι ζημίες που θα συμψηφιστούν είναι αυτές που προκύπτουν από το υπόλοιπο του λογαριασμού «Υπόλοιπο ζημιών εις νέο». Δεν προβλέπεται από τις διατάξεις επιμερισμός των προς συμψηφισμό ζημιών σε λογιστική και φορολογική βάση.
Το μέρος του υπολοίπου ζημιών εις νέο που αναγνωρίζεται φορολογικά, όπως αυτό προκύπτει από την υποβληθείσα δήλωση φορολογίας εισοδήματος, εξακολουθεί να μεταφέρεται προς συμψηφισμό με τα φορολογητέα κέρδη των επόμενων φορολογικών ετών, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ.1088/2016.
Πηγή: taxheaven
