Ομάδα 2η - Αποθέματα

Πως θα γίνουν οι απογραφές των μικρών επιχειρήσεων για το 2014

Του Απόστολου Αλωνιάτη*

Είναι γνωστό ότι με την εφαρμογή του 4172/2013, καταργήθηκε ο νόμος 2238/1994 και μαζί του καταργήθηκαν και οι ευνοϊκές διατάξεις για ορισμένες ομάδες επιχειρήσεων που υπήρχαν σε σχέση με την υπαγωγή τους στην απογραφή.

Τι ίσχυε μέχρι 31.12.2013

Να θυμίσουμε ότι με βάση την απόφαση ΠΟΛ.1134/14.12.2004, διαμορφωμένη όπως τροποποιήθηκε με τις ΑΥΟΟ ΠΟΛ.1152/14.12.2007 και ΑΥΟ ΠΟΛ.1198/27.12.2010, οι 52 επιχειρήσεις που αναφέρονται σε αυτή, εάν τηρούσαν απλογραφικά βιβλία (Β΄ κατηγορίας),  δεν είχαν υποχρέωση να κάνουν απογραφή. Πέρα βέβαια από αυτές τις επιχειρήσεις και όσες από τις επιχειρήσεις, με απλογραφικά βιβλία, είχαν κύκλο εργασιών (τζίρο) έως 150.000 ευρώ είχαν την υποχρέωση να διεξάγουν τεκμαρτή απογραφή.

Το άρθρο 31 παρ. 1γ του Ν.2238/1994, αναφέρεται στον λογιστικό προσδιορισμό καθαρού εισοδήματος σε επιχειρήσεις βάσει της αξίας των πρώτων και βοηθητικών υλών που χρησιμοποιήθηκαν καθώς και των άλλων εμπορεύσιμων αγαθών. Σύμφωνα με τις διατάξεις του, ειδικά για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία απλογραφικά (δεύτερης κατηγορίας) του Κ.Φ.Α.Σ. (τέως Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων), όταν δεν διενεργούν απογραφή, ως απογραφή λήξης της διαχειριστικής περιόδου λαμβάνεται ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) επί των αγορών της περιόδου αυτής. Ακολούθως  ως απογραφή έναρξης ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) επί των αγορών της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου. Αν προαιρετικά έχει διενεργηθεί απογραφή έναρξης και λήξης, για τον προσδιορισμό του καθαρού εισοδήματος λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα αυτών, με την προϋπόθεση ότι θα συνεχισθεί η σύνταξη των απογραφών για μια τριετία από τη σύνταξη της πρώτης προαιρετικής απογραφή λήξης. Αν δεν τηρηθεί η υποχρέωση αυτή, επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από τις διατάξεις του Ν. 2523/1997 κυρώσεις για τη μη σύνταξη απογραφής.

Τι άλλαξε με τον νέο κώδικα φορολογίας εισοδήματος (Ν. 4172/2013).

Όπως γράψαμε και στην εισαγωγή μας , με την κατάργηση του Ν.2238/1994, καταργήθηκε και η μέριμνα υπέρ των μικρών επιχειρήσεων με απλογραφικά βιβλία αλλά και των ειδικών περιπτώσεων της ΠΟΛ.1134/14.12.2004. Είναι αλήθεια ότι υπήρχε ένα μεγάλο κενό σε όλες τις επιχειρήσεις διότι ενώ υπολόγισαν «απογραφή με 10% για τις φορολογικές δηλώσεις του οικονομικού έτους 2014 (χρήση 2013), δεν έκαναν απογραφή την 31.12.2013, ώστε αυτή να χρησιμοποιηθεί ως απογραφή έναρξης για το 2014. 

Η διοίκηση μέχρι και πριν λίγες μέρες δεν είχε πάρει θέση επί αυτού του προβλήματος. Όμως με την ψήφιση του νόμου 4308/2014 και πιο συγκεκριμένα με το άρθρο 30 «Απλοποιήσεις και απαλλαγές», ήλθε να δώσει λύση στο πρόβλημα.

Με τις παραγράφους 3 έως 6, απάλλαξε τις πολύ μικρές οντότητες από την υποχρεωτική απογραφή.

Στο νόμο αναφέρεται:

«3. Οι οντότητες της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, των οποίων ο ετήσιος καθαρός κύκλος εργασιών δεν υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ από πωλήσεις αγαθών, δύνανται να μην διενεργούν απογραφή των αποθεμάτων τους και να αντιμετωπίζουν τις αγορές της περιόδου ως έξοδο. 
4. Οι οντότητες της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου που επιλέγουν να διενεργήσουν απογραφή για τον προσδιορισμό των αποτελεσμάτων μιας περιόδου, ενώ δεν διενεργούσαν, υποχρεούνται σε διενέργεια απογραφής για τις τρεις (3) τουλάχιστον επόμενες ετήσιες περιόδους. 
5. Όταν οι οντότητες της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου επιλέγουν να διενεργήσουν φυσική απογραφή στο τέλος της περιόδου, ενώ δεν διενεργούσαν, για τον υπολογισμό του κόστους πωληθέντων της ίδιας περιόδου το απόθεμα έναρξης θεωρείται μηδέν. 
6. Όταν οι οντότητες της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου επιλέγουν σε μια περίοδο να παύσουν να διενεργούν φυσική απογραφή, ενώ διενεργούσαν, το απόθεμα τέλους της τελευταίας περιόδου δεν λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό των αποτελεσμάτων της πρώτης περιόδου στην οποία δεν διενεργείται απογραφή».

Ποιες είναι οι επιχειρήσεις που απολαμβάνουν την απαλλαγή

Σύμφωνα με τον νόμο οι επιχειρήσεις αυτές είναι  οι επιχειρήσεις του άρθρου 1 παράγραφος 2(γ) δηλαδή:
……………………………
«2 γ) Η ετερόρρυθμη εταιρεία, η ομόρρυθμη εταιρεία, η ατομική επιχείρηση και κάθε άλλη οντότητα του ιδιωτικού τομέα που υποχρεούται στην εφαρμογή αυτού του νόμου από φορολογική ή άλλη νομοθετική διάταξη………………….»

Αυτές οι επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία ( Β κατηγορίας) , μπορούν  λοιπόν να  μην διενεργούν απογραφή, αν έχουν κύκλο εργασιών έως 150.000.

Για να υπολογίζουν τα αποτελέσματα τους, θα θεωρούν όλες τις αγορές τους ως κόστος πωληθέντων.

Π.χ. αν μια επιχείρηση έχει 10.000 αγορές εμπορευμάτων, το κόστος πωληθέντων υπολογίζεται ως εξής:

Θα πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι επιχειρήσεις που έχουν πραγματικά αποθέματα, είναι καλύτερο να κάνουν απογραφή, διότι σε ενδεχόμενο έλεγχο μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα, αν έχουν μεγάλα αποθέματα.
 
Τι θα συμβεί με την απογραφή του 2014

Οι επιχειρήσεις θα κάνουν κανονικά απογραφή για την 31 Δεκεμβρίου 2014, αλλά δεν θα την χρησιμοποιήσουν για τα αποτελέσματα του έτους 2014. Σύμφωνα με συζητήσεις που έχουν γίνει στο υπουργείο, με υπηρεσιακούς παράγοντες, θα χρησιμοποιήσουν το 10% των αγορών που έχουν πραγματοποιήσει μέσα στην χρήση, ώστε να μην βγουν μεγάλες διαφορές στα αποτελέσματα των εταιριών αυτών.

Από την πείρα που έχουμε μέχρι σήμερα, αν χρησιμοποιηθεί ως απογραφή έναρξης η πλασματική απογραφή του 2013, δηλαδή το 10% των αγορών και ως απογραφή λήξης η πραγματική απογραφή, τότε οι περισσότερες εταιρίες θα παρουσιάσουν πολύ μεγάλες ζημιές. Αν ισχύσουν τα όσα μέχρι σήμερα έχουν συζητηθεί τότε θα περάσουμε ομαλά στο νέο καθεστώς, αφού την απογραφή που θα κάνουν, θα την χρησιμοποιήσουν ως απογραφή έναρξης του 2015.

Σχετικά για όλα αυτά αναμένεται να εκδοθεί σύντομα απόφαση της διοίκησης.

Ποιες επιχειρήσεις δεν απαλλάσσονται πλέον από την απογραφή

Αναφέραμε  και στην αρχή ότι με βάση την απόφαση ΠΟΛ.1134/14.12.2004, διαμορφωμένη όπως τροποποιήθηκε με τις ΑΥΟΟ ΠΟΛ.1152/14.12.2007 και ΑΥΟ ΠΟΛ.1198/27.12.2010, οι 52 επιχειρήσεις που αναφέρονται σε αυτή, εάν τηρούσαν απλογραφικά βιβλία (Β΄ κατηγορίας), δεν είχαν υποχρέωση να κάνουν απογραφή. Αυτή η απαλλαγή δεν υπάρχει πλέον.

Οι επιχειρήσεις αυτές ήταν:

Α. Οι επιτηδευματίες που τηρούν βιβλία Β’ κατηγορίας του ΚΒΣ, έχουν δε ως κύριο αντικείμενο των εργασιών τους (άνω του 50% του συνόλου των ακαθάριστων εσόδων) μία από τις πιο κάτω δραστηριότητες, απαλλάσσονται από την υποχρέωση τήρησης βιβλίου απογραφών και την κατάρτιση απογραφής εμπορεύσιμων περιουσιακών στοιχείων (αποθεμάτων) :
1. Εκμετάλλευση λατομείου (απλή εξόρυξη αργών λίθων – επεξεργασία λατομικών προϊόντων).
2. Κατασκευή ή εμπορία σφραγίδων, επιγραφών, σημάτων.
3. Εκμετάλλευση τυπογραφείου γενικά.
4. Φωτογραφείο και εργαστήριο εμφάνισης φιλμ – Εκτυπώσεις φωτογραφιών γενικά.
5. Επιχειρήσεις έκδοσης εφημερίδων και περιοδικών.
6. Βιβλιοδετείο.
7. Εργαστήριο φωτοτυπιών και πολυγραφήσεων.
8. Αρτοποιείο, πρατήριο άρτου, ειδών αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής, εργαστήριο ζαχαροπλαστικής (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
9. Γαλακτοζαχαροπλαστείο και γαλακτοπώλης γενικά (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
10. Εμπορία ειδών διατροφής (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
11. Εμπορία νωπών και κατεψυγμένων ιχθύων (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
12. Οπωρολαχανοπώλης (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
13. Ελαιοτριβείο.
14. Αλευρόμυλος.
15. Εμπορία ρακών ή απορριμμάτων.
16. Εμπορία ψιλικών (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
17. Πρακτορείο εφημερίδων και περιοδικών γενικά.
18. Ανθοπωλείο.
19. Ο επιτηδευματίας που διατηρεί εστιατόριο, ζαχαροπλαστείο, κέντρο διασκέδασης, μπαρ, καφετέρια, κυλικείο, αναψυκτήριο και λοιπά συναφή.
20. Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.
21. ……………………..
22. Εμπορία ειδών βιβλιοπωλείου (πώληση χονδρική – λιανική).
23. Εμπορία ειδών χαρτοπωλείου (φάκελοι, γραφική ύλη κ.λπ.), ειδών σχεδίασης και συναφών οργάνων (πώληση χονδρική – λιανική).
24. Επιχειρήσεις έκδοσης βιβλίων γενικά.
25. Ο επιτηδευματίας που ενεργεί επεξεργασία για λογαριασμό τρίτων (φασόν).
26. Ο επιτηδευματίας που πωλεί αγαθά για λογαριασμό τρίτων.
27. Εργαστήρια τυροπιτών και συναφών ειδών (πώληση χονδρική – λιανική).
28. Φαρμακείο.
29. Ο επιτηδευματίας που πωλεί ηλεκτρονικά ανταλλακτικά και εξαρτήματα (χονδρική – λιανική).
30. Υλικά ραπτικής και υποδηματοποιίας (χονδρική – λιανική).
31. Εμπορος σιδηρικών εργαλείων χειρός και ειδών κιγκαλερίας (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
32. Είδη υγιεινής διατροφής (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
33. Παλαιοσίδερα, σίδηρος και παλαιά μέταλλα (σκραπ).
34. Μεταχειρισμένα ανταλλακτικά αυτοκινήτων και λοιπών αυτοκινούμενων μηχανημάτων (που αγοράζονται με το βάρος). Σε περίπτωση σύνταξης απογραφής των ειδών αυτών, αυτή μπορεί να διενεργείται με το βάρος και όχι κατ’ είδος.
35. Εμπορία ψιλικών και ζαχαρωδών προϊόντων (πώληση χονδρική – λιανική).
36. Εμπορία παλαιών γραμματοσήμων και συναφών.
37. Εμπορος ψιλικών – κλωστικών ραφής και πλεξίματος, νημάτων, εργόχειρων, κεντημάτων και συναφών ειδών (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
38. Αγρότες και αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
39. Παλαιοπώλης (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
40. Εμπορος μεταχειρισμένων ειδών ένδυσης και υφασμάτων λαϊκής κατανάλωσης (που αγοράζονται ή πωλούνται με το βάρος).
41. Εμπορος ψευδοκοσμημάτων γενικά (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
42. Εμπορος αγαθών που προέρχονται από πλειστηριασμούς.
43. Πρατηριούχος καπνοβιομηχανιών προϊόντων.
44. Εμπορος ωδικών πτηνών, μικρών ζώων, τροφών και εξαρτημάτων αυτών, διακοσμητικών ψαριών, πτηνών, ζώων και συναφών (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
45. Εμπορος ψευδοκοσμημάτων γενικά (πώληση χονδρική ή κυρίως χονδρική).
46. Εμπορος χρωμάτων, βερνικιών, στόκων και λοιπών συναφών (λιανικώς ή κυρίως λιανικώς).
47. Κτηνιατρικά φαρμακεία.
48. Πώληση τηλεκαρτών.
49. Πώληση καρτών κινητής τηλεφωνίας.
50. Κρεοπώλες (πώληση λιανική ή κυρίως λιανική).
51. Εκμεταλλευτής περιπτέρου
52. Πωλητής οπωρολαχανικών, νωπών αλιευμάτων και λοιπών αγροτικών προϊόντων αποκλειστικά στις κινητές λαϊκές αγορές ή πλανοδίως, καθώς και ο αγρότης που πωλεί τα προϊόντα παραγωγής του από λαϊκές αγορές».

Να σημειώσουμε ότι στην θέση 21 υπήρχε η απαλλαγή στο επάγγελμα «Ο επιτηδευματίας που ασχολείται με την κατασκευή ιδιωτικών ή δημόσιων τεχνικών έργων (τεχνικές επιχειρήσεις).», το οποίο και καταργήθηκε από το 2007.

Όλες οι παραπάνω επιχειρήσεις, αν υπερβούν των τζίρο των 150.000 ευρώ, είναι υποχρεωμένες, με τις ισχύουσες σήμερα διατάξεις, να πραγματοποιήσουν απογραφή.

*Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α. Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), οικονομικός Διευθυντής της PROSVASISAEBE, συγγραφέας